Bel - Boyun Ağrıları
Boyun Ağrısı Nedenleri Nelerdir?
Boyun ağrısı ense bölgesi ve her iki omuz üst kısmına ve sırt üst bölgesine yayılır. Boyun ağrısı olan birinde baş ağrısı ve baş dönmesi de olabilir. Eğer boyun ağrısının nedeni boyun fıtığı ise kollara ve ellere de vuran ağrı ve uyuşma olabilir.
Boyun bölgesinde boyun fıtığının olduğu omurga aralığına göre kolda, elde o aralığa uyan dermaton dediğimiz alanlarda uyuşma ve ağrı görülür. Fıtık küçükse kollara ve ellere ağrı vurmayabilir.
Boyun ağrısı olan kişilerin boyun fıtığı olmadan sadece kas ağrısı olabilir. Bu durum genellikle miyofasial ağrı ile uyumludur. Miyofasial ağrı sendromu kas ağrısı demektir. Kasta ağrının olduğu alanda tetik nokta dediğimiz kulunçlar bulunur. Kasta kasılma ve gerginlik olabilir.
Boyun kasları kafanın arka bölümüne uzanıp yapışır. Ayrıca bu kaslar içinde kafanın ön kısmına kadar uzanan sinirler bulunur. Kaslar herhangi bir nedenle sıkıştığında baş ağrısına ve baş bölgesinde ağırlık hissine neden olabilir. Ya da boyun omurgası uzanım bozukluğu eşlik ederse baş dönmesi yapabilir. Vertigo en sık görülen baş dönmesi nedenlerinden birisidir ve boyun ağrısı boyun kaslarında kasılma ile birlikte seyredebilir. Bu durumda boyun kaslarındaki kasılayı azaltacak tedaviler baş dönmesi şikayetini de belirgin olarak azaltabilir.
Boyun ağrısı fibromiyalji hastalarında da sıklıkla görülür. Boyunda omuzlarda ağrı, kollarda ellerde uyuşma yapabilir. Fibromiyalji sendromu olan hastaların tek şikayeti ağrı değildir. Ağrı ile birlikte uykusuzluk, yorgunluk, psikolojik olarak gerginlik ve depresyon eşlik edebilir. Fibromiyalji sendromu olan kişilerde genellikle sadece boyun ağrısı olmaz aynı zamanda sırt, bel ve bacaklarda da ağrı olabilir.
Boyunda düzleşme: Boyun ağrısı olan hastaların büyük bir kısmında boyun omurgasında dizlim bozukluğu, duruş bozukluğu vardır. Boyun ağrısı nedeniyle boyun kasları yıllarca sürekli kasılırsa ya da herhangi bir travma ile (trafik kazası gibi) ani bir kasılma ve gerilme olursa, yapılan işe göre yıllarca boyun olmaması gereken bir pozisyonda durmak zorunda kaldıysa (masa başı işler, bankacılar, diş hekimleri, bilgisayar mühendisleri gibi) boyun omurları şekil değiştirir. Boyun omurgalarının belli bir açıda durması gerekir ama bu açı bozulur ve boyunda ileri derecede açıda azalma düzleşme olabilir ya da hatta olması gereken açının ters yönüne dönebilir. Buna boyunda düzleşme deriz. Bu açılanma bozukluğu yeni olduysa düzelebilir ancak uzun yıllar böyle kaldıysa düzelmeyebilir. O zaman da ağrı her zaman olmak zorrunda değildir, doğru tedavilerle ağrı geçebilir.
Yaşımız ilerledikçe osteoartrit dediğimiz, kemiklerde minik yeni kemik çıkıntılar (osteofit) oluşabilir, omurgada buluna disk yapıları sıvı kaybederek bozulabilir, omurga aralıkları daralabilir ve yine şekil ve dizilim bozukluğu gelişebilir. Bu duruma servikal- boyun osteoartriti- kireçlenme denir. Bu durumda da hastaya doğru tedaviler yapıldığında ağrılar düzelebilir.
Bazı durumlarda boyun omurlarında kayma görülebilir. Boyun omurlarından biri ya da ikisi genellikle öne doğru kayar. Bu kaymaya spondilolistezis denir. Kaymanın dereceleri vardır. Evre 1-2 yani ilk evrelerde amelyat gerekmez ama daha ileri evrelerde semptomlara göre ve hastanın durumuna göre ameliyat gerekliliği ortaya çıkabilir.
Boyun Ağrısının Tanısı Nasıl Konulur?
Boyun Ağrısının Nedeni Nasıl Tespit Edilir?
Boyun ağrısı ile başvuran hasta ayrıntılı olarak muayene edilir. Hastanın yaşına, muayene bulgularına, hikayesine, günlük yaşamındaki aktivitelerine göre ağrının nedeni muayene ile büyük ölçüde doktor tarafından tahmin edilebilir.
Hastanın kas gücü testleri, boyun eklem hareket açıklıklarına bakılır. Kollarda ve ellerde uyuşma- ağrı var mı, bu uyuşma kolun ve elin hangi kısmına yayılıyor ayrıntılı olarak bulunur.
Eğer kas gücü kaybı varsa boyundan ellere kadar giden sinirler üzerinde basıl olduğu yani fıtık olduğu düşünülür. Bu durumda hastanın manyetik rezonans görüntülemesinin (MR) yapılası gerekir. MR ile hastanın fıtığı var mı tespit edilebilir.
Boyun düz filmi- radyografisi çektiğimizde sadece omurganın şeklini ve kemik yapıları görebiliriz. Bu da bazı durumlarda kendi başına yeterli olabilir. Boyunda kayma ve boyunda düzleşme yanıları düz grafi, radyografi ile konulabilir. Ama boyun fıtığının tam tanısı MR ile konulabilir.
Bazı durumlarda boyun fıtığı ve sinirlere bası varsa, sinir basısının derecesi elektronöromiyografi (ENMG) dediğimiz tetkik yapılarak anlaşılabilir. Bu tetkik sırasında sinirlerdeki iletim hızı elektrik verilerek ölçülür. Çok seviyeli fıtığı olan hastalarda şikayetlerin hangi seviyeden kaynaklandığı bu tetkik ile netleşebilir.
Bu tetkiklerin yapılması her boyun ağrısında gerekli olmayabilir. Hangi tetkikin ne zaman gerekeceği doktor tarafından ayrıntılı hikaye ve fizik muayene yapılarak anlaşılır. Acil bir durumda tetkikler acil olarak yapılmalıdır. Acil olmayan durumlarda hasta tedavi ile takip edilerek daha sonra da tetkik doktor tarafından istenebilir.
Boyun Ağrısı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Boyun Ağrısında Fizik Tedavi Nasıl Yapılır?
Boyun Ağrısında Manuel Terapi Nasıl ve Ne Zaman Yapılır?
Boyun ağrısı olan hasta ayrıntılı olarak değerlendirilir. Hastanın hikayesi alınır ve fizik muayenesi yapılır. Bunların sonucunda hekim büyük oranda tanıyı tetkik yapmadan anlayabilir. Eğer hastanın kas gücü kaybı varsa ya da başka nörolojik bir sorun olan bulgusu o durumda MR çekmek gerekli olur. Bazı durumlarda sadece düz grafi istenebilir. Hastanın tanısına göre tedavi planı yapılır.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Boyun bölgesinin fizik tedavisinde boyun bölgesine ağrı kesizi özellikte bazı elektrik akımları, sıcak torbalar uygulanabilir. Bununla birlikte başka yardımcı iyileşmeyi hızlandıran lazer tedavileri, tekar terapi gibi tedaviler uygulanabilir. Bu tedavilerle amacımız iyileşmenin hızlanmasını sağlamaktır. Boyun fıtığı olan bir kişinin ağrısı 2 ay gibi bir süreçte genellikle doğal sürecine girer. Sonrasında yapılacak egzersizlerle boyun bölgesi hatta tüm vücutta güçlenme sağlanması hedeflenmelidir. Böylece boyun ağrısının tekrarlaması önlenebilir. Fizik tedavinin 15-20 seans sürmesi gerekebilir. Fizik tedavi uygulamalarına enjeksiyon ve manuel terapi uygulamaları eklenebilir. Hastanın durumuna göre karar verilir. Gerektiğinde hastaya ilaç tedavileri eklenebilir.
Ağrı Kesici İlaçlar: Hastanın ağrısı yakın zamanda son birkaç hafta içinde başlamışsa sadece ilaç tedavileri denenebilir. Ağrı kesici ilaçların bir çoğu aynı zamanda antiinflamatuardır. Yanı ağrı bölgesinde bir ödem varsa onun iyileşmesini sağlar. Kas gevşeticiler ağrı nedeniyle kasılan kasların gevşemesini ve ağrının gerilemesini sağlar. Ancak kas kasılmasının vücudun geliştirdiği bir korunma mekanizması olduğunu unutmamak ve uygulamada dikkat etmek gerekir. Bununla birlikte hastaların ellerde ve kolda uyuşması varsa ve bir sinir basısı varsa nöropatik ağrı tedavisi yapılabilir. Bu ilaçlar normal ağrı kesicilerden daha güçlü gerektiği zamanda hızlı kullanılması gerekir ve hastanın takibi son derece önemlidir.
Boyunluk, Boyun Splintleri, Boyun Korseleri: Ağrı çok fazla ve hastanın yaşam kalitesini ieri derecede bozuyorsa birkaç hafta boyunluk kullanmak önerilebilir. Boyunluk nekadar uzun kullanılırsa o kadar boyun kasları gücünde azalmaya neden olur. Bu nedenle gerektiği kadar boyunluk kullanılması ve gerekmediği zamanlarda takılmaması gerektiği, birlikte egzersizler yapılarak kas gücünün korunması gerekliliği unutulmamalıdır. Tabii ki egzersiz seçimi hastanın hastalığına yani boyun ağrısına neden olan patalojiye göre yapılmalıdır.
Boyun Çevresine Yapılan Enjeksiyon Tedavileri, Algolojik Tedaviler: Boyun bölgesindeki patalojiye ögre boyun çevresine çeşitli enjeksiyonlar uygulanabilir.
- Kortizon uygulamaları: Hastanın boyun ağrısının nedeni fıtık ise ve boyundaki bir sinir köküne bası varsa o kökün çevresine kortizon enjeksiyonu yapılabilir.
- Tetik nokta (kulunç) enjeksiyonları: Hastanın boyun bölgesindeki kaslarda aşırı bir kasılma varsa kas içine enjeksiyon yapılabilir. Bu enjeksiyonlarda sadece serum fizyolojik ve lidokain dediğimiz ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir ya da dextroz dediğimiz şekerli serum uygulaması proloterapi şeklinde yapılabilir. Tetik noktalar içine ozon uygulaması da yapılabilir. Bu uygualamaların 3-5 kez haftada 1 kez uygulanması gerekli olabilir.
- Ozon terapi: Boyun fıtığı durumunda fıtığın küçültülebilmesi için boyun çevresine fıtık çevresine ocon lokal olarak uygulanabilir. Eğer sadece miyofasial ağrı ve kulunçları çözmek amaçsa kasın içine tetik noktanın içine yapılabilir. Bu uygulamanın 5 kez haftada 1 kez uygulanması gerekir.