Skolyoz
Skolyoz, omurganın sağ ya da sol tarafa yana doğru eğrilmesidir. Omurga deformitesi olan skolyozda, omurgada düzensiz bir eğri söz konusudur ve omurga S veya C şeklini alır. Bu yana doğru eğrilik omurganın göğüs veya bel bölgelerinde görülebilir. .Skolyoz gelişmeyen bir vücuda arkadan bakıldığında omurga düz bir görüntüdedir ancak skolyoz gelişm bir omurgada anormal bir görüntü ortaya çıkar.
Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nedir?
Skolyoz, omurganın 10 derece veya daha fazla olacak şekilde sağa ya da sola, yana doğru eğrildiği, omurganın röntgende S veya C şeklinde görünüm aldığı omurga deformitesidir. Bu eğrilik omurganın her iki yanında ve omurganın farklı yerlerinde meydana gelebilir. Bunun yanında çocuk ve genç için skolyoz, nedeni bilinmeyen yani idiyopati olarak tanımlanır. Bu hastalığın gelişiminde birden fazla faktörün rol oynadığını düşünülür.
Uzman doktor çocuk veya genci muayene eder ve röntgen çekerek skolyozu teşhis eder. Hafif eğrilikleri olan çocukların ve gençlerin düzenli kontroller için doktoru ziyaret etmeleri gerekir. Tedavi ve doktor takibiyle çoğu çocuk ve genç günlük hayatında normal, aktif bir yaşama sahip olur.
Şiddetli eğriler akciğerleri etkileyerek bu yüzden ona yönelik tedavi yöntemi uygulanır. Bunun yanında ortopedi uzmanları genellikle hastalarla birlikte çalışarak eğriliklerin bu noktaya gelmesini önleyebilirler.
Skolyoz eğrilikleri majör ve minör eğrilik olarak açıklanır. Eğriliğin en çok açılandığı, yani dik eksenden en çok dönen ve orta hattan en çok uzaklaşan omurların bulunduğu yere apeks (tepe) adı verilir. Skolyoz apeksin bulunduğu omurga seviyesine göre adlandırılır. Apeks boyun bölgesinde ise servikal, bel bölgesinde ise lomber, sırtta ise torakal skolyoz olarak tanımlanır. Bazen birden fazla bölgede aynı anda görülebilir: Örneğin hem sırt hem de belde olduğunda, torakolomber skolyoz olarak tanımlanır. Genellikle sırt (torakal) bölgede daha sıktır.
Skolyoz (Omurga Eğriliği) Dereceleri
Skolyoz, ilerleyebilir, aynı kalabilir veya nadiren düzelebilir. Birbirini izleyen iki veya daha fazla muayenede 20 derecenin üzerindeki eğriliklerde omurgada 5 derece veya daha fazla artış olması, 20 derecenin altındaki eğriliklerde 10 derecelik artış olması ilerleme olarak düşünülür. Çift eğrilikler, sırt bölgesindeki eğrilikler, kız cinsiyet, tanı sırasında eğriliğin derecesinin büyük olması 10 yaşın altında tanı konulan eğrilikler ilerlemeye meyillidir. 30 derecenin altındaki eğriliklerde ilerleme oranı oldukça düşüktür.
Yerleşimine Göre Sınıflandırma
Skolyozun anatomik yapısı incelendiğinde boyun omurları, boyun ve üst sırt, bölgesel sırt omurları, alt sırt ve bel omurları, bölgesel bel omurları şeklinde sınıflandırılabilir.
Açısal Sınıflandırma
Açısal skolyoz derecelendirilmesi için görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Görüntüleme yöntemi sonrasında omurgadaki eğrilik açı cinsinden teşhis edilir. Bu yöntem özellikle skolyoza cerrahi anlamda müdahale gerekliliğinin kararlaştırılması esnasında faydalıdır.
10 derecenin altındaki açılar: Tıp dilinde "spinal asimetri’’ adını alan bu derece kişinin sağlığı üzerinde herhangi bir etkisi bırakmaz. Eğriliğin tedavi edilmesi için eğriliğin 10 derecenin üzerinde olması gerekir. Düşük dereceli eğriliklerin ilerleyen zamanlarda skolyoz riski oluşturmaması hastanın belirli aralıklarla muayene edilmesi gerekir. Burada önemli olan skolyozun ilerleyip ilerlemediğinin tespitinin yapılmasıdır.
20 ile 40 derece arasındaki açılar: 20 ile 40 derecelik eğrilikler daha çok ergenlik döneminde görülür. Orta seviye skolyoz olarak kabul edilen bu derecede çoğunlukla egzersiz, fizik tedavi ve korse oldukça etkilidir.
40 derecedeki açılar: 40 derecelik skolyoz eğrileri büyümesini ve ilerlemesini büyük ölçüde tamamlamıştır. Cerrahi müdahalenin yapılabilmesi için sırt eğriliğinin 45-50 derece üzeri olması; bel bölgesindeki eğriliğin ise 40 derece olması gerekir.